PIERŚCIENICE (budowa ciała cz.5)

Witam!
Dziś opiszę ewolucyjną zmianę układu nerwowego u płazińców. Zamieszczę też jego wygląd.

UKŁAD NERWOWY:
W porównaniu z płazińcami i nicieniami układ nerwowy pierścinic jest oddzielony od powłok ciało i lepiej rozwinięty. Centrum układu nerwowego tworzą cztery zwoje znajdujące się z przodu ciała. Dwa górne, nadgardzielowe, zwane też czasami mózgiem, połączone są spoidłami z dwoma zwojami podgardzielowymi. Całość tworzy pierścien zwany obrączką okołogardzielową, ponieważ środkiem przebiega rzewód pokarmowy. W każdym segmencie znajdują się ponadto dwa brzuszne zwoje segmentowe, połączone ze sobą poprzaeczym spoidłem. Pary zwojów segmentowych połączone są podłużnymi pniami nerwowymi, wybiegającymi ze zwojów podgardzielowych na drabinkę. Stąd nazwa tego układu - drabinkowy układ nerwowy. U bardzodziej wyspecjalizowanych pierścienic występuje wyraźna tendencja do zlewania się brzusznych pni nerwowych w jeden łańczuszek nerwowy.

Spośród narządów zmysłów pierścienic, obok różnego rodzaju organów dotykowych i receptorów chemicznych, zwracają uwagę na oczy. Mogą one być różnie zbudowaneod prostych plamek barwnikowych aż po oczy pęcherzykowate, w których komórki zmysłow tworzą pęcherzyk, a jego wnętrze zwiera soczewkowate ciało szkliste. Najlepiej rozwinite narządy zmysłów mają drapieżne wieloszczety.

PIERŚCIENICE (budowa ciała cz.4)

Witam!
Dziś opiszę jak zmienił się układ krążenia u pierścienic. Zamieszczę też jego obieg.

UKŁAD KRĄŻENIA:
Ponieważ jama ciała pierścienic jest podzielona poprzecznymi przegrodami, wypełniający ją płyn może krążyć tylko w obrębie jednego segmentu. Z tego powodu jego rola w roznoszeniu po organizmie gazów oddechowych i substancji odżywczych jest ograniczona. U pierścienic pojawił się więc sprawniejszy mechanizm - jego podstawową konstrukcją jest układ krążenia.Ma on postać systemu kanalików -  naczyń krwionośnych, przebiegających zarówno wzdłuż ciała, jak i poprzecznie.
Wzdłuż biegną dwa główne naczynia - grzbietowe i brzuszne. Są one połączone drobniejszymi naczyniami okrężnymi. W układzie krążenia pierścienic nie występuje serce, jego rolę spełnia najczęściej najgrubsze naczynie grzbietów mogące rytmicznie kurczyć. Wyjątkowo rolę elementu napędzającego krew mogą pełnić też naczynia okrężne. Tak jest u niektórych skąposzczetów, na przykład u dżdżownic - do napędzania krwi służy pięć par naczyń okracznych przedniej części ciała.
Zazwyczaj u pierścienic krew płynie w naczyniach i nie miesza się z płynem jamy ciała - jest to zamknięty układ krwionośny. Sieć naczyń włosowatych jest szczególnie dobrze rozwinięta w parapodiach, powłoce ciała i w ścianie jelita środkowego.

W zależności od rodzaju barwnika krew pierścienic może mieć różne zabarwienie. Może być czerwona, zielona, żółta, często jest też bezbarwna. W przeciwieństwie jednak do kręgowców, barwniki pierścienic, jak i innych bezkręgowców nie są zawarte w krwinkach, ale rozpuszczone w osoczu.

PIERŚCIENICE (budowa ciała cz.3)

Witam!
Dziś opiszę jak zrewolucjonizował się układ pokarmowy oraz oddechowy, zamieszczę wygląd układu pokarmowego.

UKŁAD POKARMOWY:
Układ pokarmowy u pierścienic jest drożny i zróżnicowany na kilka wyraźnych wyspecjalizowanych odcinków. Składa się z jelita przedniego, środkowego i tylnego. Jelito przednie rozpoczyna się otworem gębowym prowadzącym do krótkiej jamy gębowej, za którą jest umięśniona gardziel i przełyk. W gardzieli mogą znajdować się gruczoły, ponadto u niektórych drapieżnych wieloszczetów może ona wysuwać na zewnątrz w postaci ryjka, często uzbrojonego w chitynowe ząbki lub szczęki. Niektóre skąposzczety mają dodatkowo wole i umięśniony żołądek. U pijawek silnie rozwinięte wole mają tworzą liczne odgałęzienia i kieszonki  służące do magazynowania krwi. Jelito środkowe pierścienic ma postać prostej rury, czasami zaopatrzonej w podłużny fałd leżący po stronie grzbietowej. Jelio tylne jest niewielkie i prosto zbudowane.

UKŁAD ODDECHOWY:
Lądowe oraz słodkowodne pierścienice, czyli skąposzczety i pijawki, nie mają wyodrębnionego układu oddechowego i prowadzą wymianę gazową całą ukrwioną powierzchnią ciała. Większość morskich wieloszczetów ma jednak w różnym stopniu rozwinięte wyrostki skrzelowe na parapodiach, tworzące skrzela zewnętrzne, wyraźne zwiększające powierzchnię wymiany gazowej.
 

PIERŚCIENICE (budowa ciała cz.2)

Witam!
Dziś opiszę część drugą budowy zewnętrznej i powłoki ciała pierścienic, oraz zamieszczę zdjęcie z przekrojem pierścienicy.

BUDOWA  ZEWNĘTRZNA I POWŁOKA CIAŁA (cz.2):
Wieloszczety na wszystkich segmentach mają po dwa specyficzne boczne wyrostki zwane parapodiami lub przynóżkami. Najczęściej parapodium składa się z dwóch płatów gałązek - grzbietowego i brzusznego, zaopatrzonych dodatkowo w pęczki chitynowych szczecinek. Parapodia w czasie ruchu wieloszczetów, polegającego na wyginaniu ciała, służą jako swego rodzaju kotwice. Ponadto mają też udział w wymianie gazowej, zwiększając znacznie powierzchnię zwierzęcia. Niektóre dodatkowo mają pierzaste wyrostki skrzelowe, zwiększając znacznie powierzchnię zwierzęcia. Niektóre dodatkowo mają pierzaste wyrostki skrzelowe. Parapodia nie występują ani u skąposzczetów, ani u pijawek.
Zewnętrzna powłoka ciała pierścienic ma postać klasycznego wora powłokowy-mięśniowego.

Składa się z jednowarstwowego nabłonka tworzącego na zewnątrz warstwę bezpostaciowej kutikuli i często także śluz. Pod nabłonkiem znajduje się: dość cienka warstwa mięśni okrężnych i grubsza - podłużnych. Nierzadko występują też mięśnie poprzeczne i skośne. Wnętrze jamy ciała wypełnia płyn, który może jednak krążyć tylko w obrębie jednego segmentu. Wyjątkiem są pijawki, u których zanikają przegrody poprzeczne w jamie ciała.

PIERŚCIENICE (budowa ciała cz.1)

Witam!
Dziś opiszę budowę zewnętrzną ciała, jaka wykształciła się u pierścienic. Oczywiście zamieszczę budowę każdego przedstawicieli gromad pierścienic.

BUDOWA ZEWNĘTRZNA I POWŁOKA CIAŁA (cz.1)
Pierścienice mają wydłużony kształt ciała, obły lub nieco grzbietobrzusznie spłaszczony, podzielony na wyraźne pierścienie - metamery. Pierścienice wieloszczetów i skąposzczetów odpowiadają wewnętrznemu podziałowi jamy ciała, u pijawek drobne poprzeczne prążki są jedynie wynikiem sfałdowania nabłonka. Segmenty pierścienic są do siebie podobne- nazywa się to metamerią homonimiczną.
U większości wieloszczetów kilka pierścieni z przodu i z tyłu ciął ulega przekształceniom  . Pierwszy segment, zwany płatem przedgębowym lub czołowym, jak zaopatrzony jest w różnego rodzaju narządy czuciowe, jak  głaszczki i czułki, a także oczy. W tym płacie zlokalizowana jest też centralna część układu nerwowego - mózg. Dwa lub trzy następne segmenty zlały się, tworząc tak zwany płat gębowy, w którym po spodniej stronie zwierzęcia znajduje się otwór gębowy. Struktura składająca się u wieloszczetów z płata przedgębowego i gębowego nazywa się umownie głową, natomiast proces wyodrębnienia głowy, będący wynikiem zlewana się segmentów przedniej części ciała, nosi nazwę cefalizacji.

Skąposzczety i pijawki nie mają wyodrębnionej tej części ciała, chociaż u pijawek również kilka przednich segmentów ulega przekształceniu - współtworzą one przyssawkę przednią, otaczającą otwór gębowy.

PIERŚCIENICE (filogeneza)

Witam!
Dziś opiszę kiedy zaczęły pojawiać się pierwsze pierścienice oraz z jakiej grupy one pochodzą.

FILOGENEZA PIERŚCIENIC:
Historia pierścienic, taj jak innych grup zwierząt, zaczyna się na początku er paleozoicznej. Pierwsze odciski w skałach pojawiają się w środkowym kambrze. Pierścienice wywodzącą się zapewne z pierwotnych bez jelitowych  wirków reprezentują linie rozwojową zwierząt mających swobodnie pływającą, planktoniczną larwę - trochoforę. Podstawową grupę pierścienic stanowią bardzo zróżnicowane wieloszczety, wśród których spotykamy, obok organizmów bardzo prostych w budowie, także silnie wyspecjalizowane. Prawdopodobnie z pierwotnych wieloszczetów rozwinęła się linia rozwojowa, której przedstawicieli przeszli do życia w wodach słodkich, a w rozwoju nie występowała larwa. Ich cechą charakterystyczną stała się natomiast umiejętność wytwarzania siodełka - struktury biorącej udział w rozmnażaniu płciowym. Przedstawicielami tej linii rozwojowej są dzisiejsze skąposzczety i pijawki.
Jeszcze niedawno pierwotne pierścienice były uważane za przodków zarówno mięczaków, jak i stawonogów. Najnowsze badania wskazują, że rzeczywiście są one blisko spokrewnione z mięczakami, jednak stawonogi są reprezentantami odrębnej lini rozwojowej zbliżonej bardziej do nicieni niż do pierścienic. Z tego powodu pewne podobieństwa wstępujące pomiędzy pierścienicami a stawonogami prawdopodobnie są wynikiem ewoluowania przodków jednej jak i drugiej grupy w podobnych warunkach, co spowodowało wytworzenie zbliżonych postaci niektórych narządów. Takie wspomniane już zjawisko występowania podobnych cech u bliżej niespokrewnionych ze sobą organizmów wynika z ewolucji zbieżnej - konwergencji.

PIERŚCINICE (segmentowane zwierzęta roakokształtne)

 Witam!
Dziś opiszę początki o pierścienicach, głownie zawsze opisuję filogenezę na początku, ale zrobię to następnym poście gdyż jest ona dość długa ale jakże interesująca.

TYP: PIERŚCIENICE (Annelida)
GROMADA: WIELOSZCZETY (Polychaeta)
GROMADA: SKĄPOSZCZETY (Oligocheata)
GROMADA: PIJAWKI (Hirundinea)

Spośród olbrzymiej liczby robakokształtnych zwierząt pierścienice wyraźnie wyróżniają się podzieleniem ciła na poprzeczne segmenty zwane metamerami. Z zewnątrz uwidaczniają się jako poprzeczne fałdy, które zasadniczo są przejawem wewnętrznego podziału jamy ciała na odcinki. Każdy segment ciała oddzielony jest od następnego poprzeczną przegrodą - septum. Taki podział jamy ciała wynika z jej rozwoju w okresie zarodkowym - powstaje ona jako jama wtórna, czyli celoma, w obrębie mezodermalnych pęcherzyków. Z każdej pary somitów rozwija się jeden segment.
Pierścienice żyją zarówno w wodach słonych, jak i słodkich. Niektóre pierścienie przystosowały się także do życia w środowisku lądowych - w glebie, a nieliczne gatunki są pasożytami

NICIENIE (przegląd systematyczny cz.4)

Witam!
Dziś opiszę owsika, pasożyta człowieka głównie u dzieci oraz filarię Bankrofta. Zamieszczę zdjęcie z jego wyglądem.

Owsiki - występują zazwyczaj u dzieci w wieku przedszkolnym, rzadziej u dorosłych. Pasożyty te, wielkości około 1 cm, żyją w końcowej części jelita grubego. Zapłodnione samice opuszczają jelito, aby złożyć jaja w pobliżu otworu odbytowego, co wywołuje stany zapalne i uporczywe swędzenie.Zakażenie następuje po przełknięciu jaj, które mogą znajdować na przykład na zanieczyszczonych warzywach. Czasami może dojść do zarażenia w czasie kąpieli na basenach pływackich, częściej dochodzi jednak do samo zarażenia, zawłaszcza gdy nie zachowuje si podstawowych zasad higieny. Owsik jest pasożytem monoksenicznym.
Spośród innych pasożytów duże znacznie epidemiologiczne ma włosogłówka i tęgoryjec dwunastnicy.

Filaria Bankrofta - atakuję zazwyczaj układ limfatyczny człowieka, nicienie te mogą zatykać naczynia limfatyczne, co prowadzi do ogromnych obrzęków i przerostu niektórych części ciała. Stąd też choroba wywołana przez tego pasożyta nazywa się słoniowacizną. Żywicielami pośrednimi filarii Bankrofta są różne gatunki krwiopijnych komarów i właśnie one głownie przenoszą tego nicienia. W Polsce filaria nie występuje.

NICIENIE (przegląd systematyczny cz.3)

Witam!
Dziś opiszę dalej jak to nicienie bytują u zwierząt i człowieka na przykładzie włosienia krętego.

Włosień kręty - w przeciwieństwie do glisty, jest pasożytem półksenicznym, ale jego cykl rozwojowy odbywa się w ciele jednego żywiciela. Występowanie włośnia stwierdzono u wielu zwierząt hodowlanych, a także lisów, wilków, niedźwiedzi, fok, i innych. Człowiek najczęściej zaraża się tym pasożytem przez zjedzenie mięsa wieprzowego, zawierającego otorbione larwy włośnia, zwane trychinami.
W przewodzie pokarmowym lary wydostają się z osłonek i wgryzają w ścianki jelita. Bardzo zdolne są do rozrodu  płciowego. Samce po kopulacji giną, samice zaś w ciągu swego życia, trwające 1 miesiąc, rodzą około 1500 larw, które z kolei przedostają się do naczyń krwionośnych i z krwią wędrują do mięśni poprzecznie prążkowanych. Tutaj osiadają, kilkakrotnie linieją i otaczają się torebką. W takiej postaci mogą przeżyć nawet kilkadziesiąt lat, przy czym w zasadzie nie ma sposobu ich usunięcia. Choroba spowodowana przez włośnia krętego jest nazywana włośnicą i objawia się wysoką temperaturą, bólem głowy, mięśni, stawów, zapaleniem spojówek oraz obrzękiem twarzy. Są to objawy mało specyficzne i  łatwo je pomylić np. z objawami grypy. Masowe zakażenie włośniem może jednak doprowadzić do śmierci człowieka.

NICIENIE (przgląd systematyczny cz.2)

Witam!
Dziś opiszę dlaczego nicienie pasożytują u zwierząt i człowieka.Zamieszczę też tu cykl rozwojowy glisty ludzkiej. (cz.1)

Pasożyty zwierząt i człowieka
Glista ludzka jest bardzo powszechnym pasożytem człowieka. Szacuje się że na świecie może nią być zarażonych ponad miliard ludzi. Dorosłe samice, osiągające czasami ponad 30 cm długości, żyją w jelicie cienkim. Składają dziennie do 200 tysięcy jaj, które wraz z kałem żywiciela wydostają się na zewnątrz.

W jajach po kilku tygodniach rozwijają się larwy i w takiej postaci czekają na połknięcie przez żywiciela. Jaja te bardzo odporne na działanie czynników środowiskowych, mogą leżeć wiele lat w glebie lub wodzie, nie tracąc zdolności zarażania. Połknięte przez kolejnego żywiciela, który w wypadku glisty jest również człowiek, trafiają do jelita, gdzie larwy wydostają się z osłon jajowych.Uwolnione larwy wgryzają się w ścianki jelita i przedostają się do naczyń krwionośnych. Ponieważ do dalszego rozwoju potrzebują tlenu, z prądem krwi wędrują do płuc, gdzie przechodzą do wnętrza pęcherzyków płucnych. Ten etap zakażenia glistami objawia się wysoką temperaturą, kaszlem, przy masowych zakażeniach może też rozwinąć się zapalenie płuc. Larwy w płucach dwukrotnie linieją, a kiedy osiągną 2 mm długości, zaczynają wędrówkę w górę przez oskrzeliki, oskrzela, krtań do tchawicy, skąd odruchowo przełknięte razem ze śluzem ponownie trafiają do żołądka i stąd do jelita, gdzie dorastają. Po mniej więcej 2 miesiącach od zakażenia zaczynają w jelicie rozmnażać się płciowo.

NICIENIE (przegląd systematyczny nicieni cz.1)

Witam!
Dziś opiszę gdzie żyją i pasożytują nicienie. Nicienie są:
-wolno żyjące
-pasożytujące u roślin
-pasożytujące u człowieka i zwierząt (to opiszę w następnym poście)

Nicienie wolno żyjące:
Caenorhabditis elegans osiąga około 1 mm długości i występuje na świecie dość powszechnie. Żyje w glebach i butwiejących liściach, żywiąc się bakteriami. Bardzo łatwo daje się hodować w laboratoriach na pożywkach bakteryjnych. Nie ma większego znaczenia gospodarczego, jednak między innymi ze względu na prostą budowę jest doskonałym modelem do badań genetycznych nad ujawnieniem się genów.

Węgorek octowy - jest przykładem nicienia żyjącego w warunkach ekstremalnych. Jego naturalnym środowiskiem życia są fermentujące owoce, może żyć w occie winnym.  powodzeniem znosi przez pewien czas zakwaszenie o wartości pH 1,6-1,1.

Pasożyty roślin:
Węgorek pszeniczny - pasożytuje w kłosach pszenicy i żyta. W kłosach zaatakowanych przez węgorka zamiast ziaren tworzą się brunatne wyrośla, zawierające po kilkanaście tysięcy larw. Kształtem, a także wielkością przypominają one  ziarna zbóż i mogą być razem z nimi składowane i przechowywane. Gdy zostaną wysiane razem z nieoczyszczonym ziarnem, w glebie wylęgają się larwy, które atakują młode siewki. Straty spowodowane przez tego pasożyta mogą sięgać 75% plonów.

Mątwik buraczany - jest groźnym szkodnikiem buraków, a także brukwi, rzepaku i kapusty. Roślina zaatakowana przez mątwika rośnie słabo, a jej korzeń wytwarza liczne drobne korzonki przybyszowe w postaci charakterystycznej brody.
Podstawowym sposobem walki z mątwikiem, a także z innymi nicieniami pasożytującymi na roślinach, jest stosowanie płodozmianu. Ten zabieg agrotechniczny polega na zastępowaniu w kolejnych latach na danym polu roślin uprawnych wrażliwych na atak określonych nicieni innymi, niebędącymi żywicielami pasożyta.

NICIENIE (rozmnażanie się i rozwój)

Witam!
dziś opiszę jak nicienie się rozmnażają oraz jak powstaje nowy nicień. Zamieszę obrazek z budową gonad obu przedstawicieli.

Rozmnażanie się i rozwój nicieni:
Większość nicieni to zwierzęta rozdzielnopłciowe, u niektórych występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Na przykład u glisty ludzkiej samiec jest wyraźnie mniejszy od samicy i ma charakterystyczny haczykowaty sposób zawinięta tylną część ciała.
Narządy rozrodcze żeńskie nicieni mają najczęściej postać podwójnych, cienkich i ślepo zakończonych kanalików - cewek, w których słabo wyróżniają się poszczególne odcinki odpowiadające jajnikom, jajowodom i macicom.Obie macice łączą się w nieparzysty kanał zwany pochwą, która otwiera się na zewnątrz otworem płciowym położonych po stronie brzusznej ciała.

Męskie narządy rozrodcze zbudowane są najczęściej z pojedynczej cewki, w której odpowiednie odcinki nazywa się jądrem i nasieniowodem. Nasieniowód w tylnej części ciała łączy się z przewodem pokarmowym, część jelita jest wspólna dla układu pokarmowego i rozrodczego nazywa się stekiem.
U nicieni jest najczęściej zapłodnienie wewnętrzne, samice są jajorodne.
Rozwój nicieni jest złożony. Larwa kilkakrotnie przechodzi proces linienia, podczas którego zrzuca warstwę oskórka pokrywającą zewnętrzną powierzchnię ciała, a także oskórek wyściełający jelito przednie i tyknie.

NICIENIE (układ nerwowy, pokarmowy... itp.)

Witam!
Dziś opiszę jaką ewolucyjną  nowość otrzymały nicienie w swoich układach wewnętrznego ciała. Oczywiście zamieszczę zdjęcia związane z poniższymi układami.

Układ pokarmowy:
U nicieni ma on postać przewodu rozpoczynający się otworem gębowym z jednej  strony, a kończącego otworem odbytowym z drugiej.

Przedni odcinek zwany jelitem przednim oraz końcowy - jelito tylne - są pochodzenia ektodermalnego. Otwór gębowy otoczony jest wargami, zaopatrzony w rożnego typu ząbki, szczęki, sztyleciki itp., w zależności od gatunku od trybu życia nicienia. Za otworem gębowym znajduje ie duża i silnie umięśniona gardziel. Jelito środkowe pochodzenia endodermalnego ma postać prostej rury. U pasożytów  może dochodzić do redukcji układu pokarmowego i np. zaniku odbytu, a także jelita środkowego.

Układ oddechowy:
Nicienie nie mają tego układu. Podobnie ja płazińce, nicienie wolno żyjące prowadzą wymianę gazową cała powierzchnią ciała, pasożyty potrafią oddychać beztlenowo.

Układ krążenia:
W związku z tym, że płyn wypełniający jamę ciała  może krążyć w obrębie całego ciała, roznosząc gazy oddechowe i substancje odżywcze , u nicieni nie zaistniała ewolucyjna potrzeba wykształcenia wyspecjalizowanego układu krążenia.

Układ nerwowy:
Układ nerwowy nicieni ma prostą budowę i jest związany z powłokami ciała. Centralną część układu stanowi pierścień okołogardzielowy, w skład którego wchodzi od dwóch do czterech par zwojów nerwowych. Z pierścieniem łączy się kilka pni nerwowych. Pnie nerwowe połączone są pół pierścieniowymi spoidłami.
Najsilniej rozwinięte są pnie biegnące w brzusznym oraz grzbietowym wałku hypodermalnym. Większość nicieni ma słabo rozwinięte narządy zmysłów. Zazwyczaj są t o receptory czuciowe rozrzucone po całej powierzchni ciała. Wyjątkowo niektóre gatunki morskie mają prymitywne fotoreceptory w postaci plamek ocznych.

Układ wydalniczy:
Układ wydalniczy nicieni zasadniczo odbiega budową od układu protonefrydialnego występującego u wirków - między innymi dlatego że brak tu komórek płomykowych. U większych przedstawicieli nicieni ma on najczęściej kształt litery H - składa się z dwóch kanałów biegnących w bocznych wałkach hypodermalnych, otwierające się wspólnym otworem wydalniczym po brzusznej stronie ciała. Kanały te są zbudowane z niewielkiej liczby komórek. Układ wydalniczy służy nicieniom przede wszystkim do osmoregulacji, w mniejszym stopniu zaś do usuwania zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii. 

            

NICENIE (budowa ciała)

Witam!
Dziś opiszę jak zmieniła się budowa zewnętrzna u nicieni. Zamieszczę oczywiście schemat budowy wewnętrznej ciała nicieni.

BUDOWA CIAŁA NICIENI

Zewnętrzną powłokę ciała nicieni stanowi wór powłokowo - mięśniowy, składający si z oskórka, nabłonka pojedynczej warstwy mięśni.

Oskórek - zbudowany jest z substancji białkowej złożonej strukturze, jest przepuszczalny wyłącznie dla wody i gazów. Żadne inne substancje nie przenikają przez powłokę ciała nicieni, stąd ich duża odporność  na wszelkiego rodzaju trucizny i niekorzystne warunki środowiskowe. U pasożytów żyjących w jelitach zwierząt oskórek zapobiega strawieniu nicienia przez enzym trawienne żywiciela. Pod oskórkiem leży jednowarstwowy nabłonek, zwany tu hypodermą. U mniejszych nicieni ma on budowę komórkową, u większych jest syncytium, tworzy zazwyczaj  zgrubienia, biegnące wzdłuż ciała.  Warstwę mięśniową wora powłokowo mięśniowego stanowią wyłącznie mięśnie podłużne. Brak tu warstwy mięśni okrężnych , jaką spotykamy wirków.Jamę ciłą wypełnia surowiczy płyn, który spełnia rolę hydraulicznego szkieletu, nadającego zwierzęciu pewną sprężystość. Płyn ten zastępuje  też  układ krążenia, rozprowadzając substancje odżywcze z jelita po całym ciele.

NICIENIE (filogeneza)

 Witam!
Dziś opiszę jak, skąd  i kiedy powstały nicienie. Zamieszczę zdjęcie aby przybliżyć wam ich wygląd zewnętrzny.

TYP: NICIENIE

Nicienie, zwane potocznie robakami obłymi, są zwierzętami raczej niewielkich rozmiarów ( od 0,3mm do 1,2m). Ciało ich jest w przekroju obłe , wydłużone i zaostrzone z obu końców, bez wyodrębnionej głowy.
Brak u nich komórek zaopatrzonych w rzęski i wici. Nicienie żyją głownie w wodach i glebie, a niektóre gatunki prowadzą pasożytniczy tryb życia.

Filogeneza nicieni
Najstarsze znane pozostałości nicieni pochodzą z karbonu, ale z podobnych przyczyn jak u wirków ich szczątki są fragmentaryczne, że niewiele można wnioskować o ich ewolucji. Powstały zapewne razem z przodkami stawonogów we wczesnym kambrze ze zwierząt zbliżonych do bez jelitowych wirków. Wszystkie znalezione szczątki pokazują, że nicienie niewiele zmieniły się w czasie milionów la ewolucji. Okazało się, że niewielkie rozmiary i prostota budowy zapewniła im bezsporny sukces ewolucyjny. Występują we wszystkich środowiskach - od głębokomorskich po gorące źródła oraz narządy zwierzęce czy tkanki roślinne. Opisano już 15 tys gatunków nicieni. ale naukowcy przypuszczają, że jest to tylko niewielki procent ich rzeczywistej liczby.

PŁAZIŃCE (przegląd systematyczny cz.4)

 Witam!
Dziś opiszę cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego i tasiemca bąblowca. Oczywiste jest to, iż zamieszczę zdjęcie związane z każdym z cyklów (tylko tasiemca bąblowca gdyż tasiemiec uzbrojony ma prawie taki sam jak nieuzbrojony).

Tasiemiec uzbrojony - ma bardzo podobny cykl rozwojowy jak tasiemiec  nieuzbrojony, alz żywicielem pośrednim jest tu świnia. Człowiek - żywiciel ostateczny - zaraża się więc przez zjedzenie niedosmażonego bądź niedogotowanego mięsa wieprzowego. Tasiemiec ten jest mniejszy od nieuzbrojonego, a swoją nazwę zawdzięcza dodatkowemu wieńcowi haczyków na skoleksie.

Tasiemiec bąblowcowy - jego żywicielem pośrednim może być człowiek, bydło, owce. Dorosły tasiemiec jest niewielki i żyje w jelicie psa, wilka, rzadziej lisa. Z połkniętego jaja wylęga się onkosfera, która przedostaje  się najczęściej do wątroby bądź płuc i przekształca się w wągra. W przeciwieństwie do niewielkich osobników dorosłych wągier jest olbrzymi, może dochodzić do rozmiarów ludzkiej głowy i zawiera w sobie liczne drobne pęcherzyki z tysiącami główek tasiemca.

PŁAZIŃCE (przegląd systematyczny cz.3)

Witam!
Dziś opiszę cykl rozwojowy tasiemca nieuzbrojonego oraz zmieszczę zdjęcie z budową członu dojrzałego tasiemca. Oczywiste jest to, iż zamieszczę zdjęcie związane z tym cyklem.

 

Tasiemiec nieuzbrojony - najpospolitszy tasiemiec w Polsce pasożytujący w jelicie człowieka, gdzie osiągać może długość kilkunastu metrów. W rozwoju tego tasiemca nie ma stadium swobodnie pływającej larwy i występuje tylko jeden żywiciel pośredni. Wypełnione jajami człony, które zostały usunięte wraz z kałem z organizmu żywiciela ostatecznego, muszą być zjedzone bezpośrednio przez żywiciela pośredniego. W tym wypadku jest nim bydło, które może zarazić, zjadając zanieczyszczoną trawę. W jelicie krowy z jaja wylęga się postać larwalną - kulista onkosfera, mająca 6 charakterystycznych haczyków. Larwa ta przedostaje się przez ścianki jelita do naczyń krwionośnych i z krwią wędruje do mięśni, gdzie przekształca się w następną larwę - wągra. U tasiemca nieuzbrojonego wągier ma kilka minimetrów, kształt pęcherzyka z wpuklonym do środka skoleksem i nazywa się cysticerkusem. Żywicielem ostatecznym tasiemca nieuzbrojonego jest człowiek, który może się zarazić, zjadając surową lub pół surową wołowinę z wągrami. W jelicie człowieka dotychczas wpuklona do wnętrza wągra, wynicowywuje się na zewnątrz, przyczepia się do ścianki jelita i rozpoczyna produkcję członów.

 

 

 

PŁAZIŃCE (przegląd systematyczny cz.2)

 Witam!
Dziś opiszę przegląd systematyczny tasiemców oraz cykl rozwojowy bruzdogłowca szerokiego. Oczywiste jest to, iż zamieszczę zdjęcie z poszczególnym przedstawicielem każdej gromady.

 

 Tasiemce - to pasożyty wewnętrzne, w postaci dorosłej żyjące najczęściej w jelitach kręgowców, a choroby przez nie wywoływane nazywają się tasiemczycami. Ciało tasiemca jest najczęściej bardzo wydłużone, utworzone z połączonych ze sobą segmentów, zwanych członami, inaczej proglotydami. Człony są zróżnicowane wiekowo - najmłodsze powstają ciągle w rejonie tak zwanej szyjki, najstarsze zaś, wypełnione zapłodnionymi jajami, odrywają się z przeciwległego końca tasiemki. Przypomina to w pewien sposób proces strobilizacji, stąd też ciało tasiemca nazywa się strobilą. Wypłukaniu tasiemca z przewodu pokarmowego żywiciela zapobiega zespół narządów czepnych zwanych skoleksem lub główką, znajdujący się przed szujką. W skład tego zespołu mogą wchodzić przyssawki, bruzdy przy głowe, wieńcu haczyków itp. Tasiemce są obojnakami, i to "zwielokrotnionymi". W każdym członie z osobna rozwijają się narządy rozrodcze męskie i żeńskie. Męskie najczęściej rozwijają się nieco wcześniej, aby zmniejszyć ryzyko samozapłodnienia w obrębie jednego proglotydu. Może jednak dochodzić do zapłodnienia pomiędzy członami z przedniej i tylnej części strobili. Najkorzystniejsze jest zapłodnienie pomiędzy dwoma członami z dwóch różnych tasiemców - dochodzi wtedy do wymieszania się materiału genetycznego. Rozwój tasiemców jest złożony, najczęściej występuje kilka pokoleń larwalnych i przynajmniej jeden żywiciel pośredni. Przykładem cyklu rozwojowego związanego z wodą jest cykl rozwojowy bruzdogłowca szerokiego. Z jaja wydalonego wraz z kałem żywiciela do wody wylęga się swobodnie pływająca, orzęsiona larwa - koracidium. Gdy zostanie zjedzona przez pierwszego żywiciela pośredniego, w tym wypadku planktonicznego skorupiaka, przekształca się  jego ciele w następną postać larwalną. Gdy taki zarażony skorupiak zostanie zjedzony przez rybę, w jej mięśniach procerkoid przekształca się w  plerocerkoid. Teraz, gdy rybę zje z kolei jakiś drapieżny ssak lub człowiek, w jego jelitach przeobraża się w dorosłego tasiemca, osiągającego czami do 20 m.

 

 

PŁAZIŃCE (przegląd systematyczny cz.1)

Witam!
Dziś opiszę przegląd systematyczny wirków oraz przywr. Oczywiste jest to iż zamieszczę zdjęcie z poszczególnym przedstawicielem każdej gromady.

WIRKI - spośród płazińców najliczniejsze są wirki, przywry wnętrzniaki oraz tasiemce. Dotychczas opisano około 3 tys. gatunków wirków. Są to płazińce głownie wolno żyjące,o ciele spłaszczonym i wydłużonym. Ich długość waha się od 5mm do 50 cm u niektórych gatunków glebowych. Nabłonek wirków pokryty jest rzęskami usprawniającymi poruszanie się. Pomiędzy komórkami nabłonka występują drobne pałeczki zwane rabditami. Służą one do obrony, ponieważ z chwilą wyrzucenia na zewnątrz pęcznieją i śluzowacieją, krępując ruchy potencjalnego napastnika. Większość wirków to drapieżniki. Zazwyczaj żyją w wodach słonych, nielicznie w słodkich i wyjątkowo w wilgotnej glebie. Ich szczegółowy podział oparty jest na budowie gardzieli i liczbie rozgałęzień jelita. Wyróżnia się wirki bez jelitowe, prosto jelitowe, trójjelitowe, zwane też wypławkami, oraz wielojelitowe. W Polsce spotykamy przedstawicieli wirków bez jelitowych oraz wypławki. Spośród wypławków najliczniejszych jest wypławek biały, mający do 2,5 cm długości, oraz mniejszy od niego o połowę wypławek czarny, zwany także wielooczką czarną.

PRZYWRY WNĘTRZNIAKI - bezwarunkowe pasożyty wewnętrzne kręgowców o cielec nieczłonowanym i listkowatym. Ich wielkość waha się w granicach kilku centymetrów. Mają dwie przyssawki - około gębową i brzuszną a ich jelito zazwyczaj rozgałęzia się na dwa główne ramiona. Charakteryzuje je złożony cykl rozwojowy z co najmniej dwoma żywicielami, przy czym jednym z nich jest zazwyczaj mięczak. Dość pospolitym przedstawicielem jest motylica wątrobowa, będąca pasożytem ssaków roślinożernych, a niekiedy także człowieka. Postać dorosła pasożytuje między innymi w wątrobie powodując jej uszkodzenia, a rozwój larw odbywa się w ciele wodnego ślimaka, zazwyczaj błotniarki stawowej. Innym zaś powszechnym pasożytem jest przywra krwi, której dojrzała postać żyje w naczyniach krwionośnych jamy brzusznej człowieka. W odróżnieniu od większości płazińców jest ona rozdzielnopłciowa, a nawet występuje tu dość znaczny dymorfizm płciowy. Samica jest długa, walcowata i stale przebywa w rynience utworzonej przez krótszego, za to szerszego samca.
Żywicielem pośrednim tej przywry są wodne ślimaki. W odróżnieniu jednak od motylicy jej cerkarie nie czekają biernie nie zjedzenie, lecz potrafią aktywnie wniknąć przez skórę do tkanek i naczyń krwionośnych człowieka. Często dochodzi do tego u osób pracujących na polach ryżowych. Przywra krwi jest przyczyną wielu stanów zapalnych u zarażonych osób, co niekiedy prowadzi do śmierci.

  
                                                   

PŁAZIŃCE (układ pokarmowy, odechowy itp.)

Witam!
Dziś opiszę wszystkie układy płazińców które odziedziczyły w procesie ewolucji. Oczywiście zdjęcia też będą.

UKŁAD POKARMOWY
W pierwotnej formie która występuje u części wirków, układ pokarmowy rozpoczyna się otworem gębowym położonym po brzusznej stronie ciała. Za otworem znajduje się spora mięsista gardziel, która może zostać wynicowana na zewnątrz w postaci rurki czy rękawa. Służy ona niektórym wirkom do polowania jako narząd chwytający zdobycz. Za gardzielą rozpoczyna się proste lub rozgałęzione jelito. Zawsze jednak jest ono ślepo zakończone, bez otworu odbytowego i wszelkie ewentualne niestrawione resztki są usuwane przez otwór gębowy. U przywr i skrzelowców układ pokarmowy jest podobny do występującego i wirków. Tasiemce zaś w ogóle nie mają tego układu, ponieważ żyją w jelicie , są całe zanurzone w strawionym pokarmie i mogą chłonąc całą powierzchnią swego płaskiego ciała.

UKŁAD ODDECHOWY
U tak prosto zbudowanych zwierząt, mających dodatkowo dość powolny metabolizm, zapotrzebowanie na tlen zaspokajane jest przez wymianę gazową bezpośrednio przez powierzchnię ciała. Płazińce charakteryzuje więc brak układu oddechowego. U pasożytów wewnętrznych, mających utrudniony dostęp do tlenu, podstawowym procesem dostarczającym energii jest oddychanie beztlenowe. 

UKŁAD KRĄŻENIA
Płazińce nie mają układu krążenia. Substancje odżywcze są przenoszone za pośrednictwem płynu wypełniającego przestrzenie międzykomórkowe w parenchymie. U niektórych transport dodatkowo ułatwia jeszcze silnie rozgałęzione jelito.

UKŁAD NERWOWY
Układ nerwowy płazińców ma prostą budowę, ale w przeciwieństwie do parzydełkowców występuje tu już "centrum dowodzenia" w postaci dwóch zwojów nerwowych położonych zazwyczaj w przedniej części ciała. Od tych zwojów odchodzą liczne parzyste pnie nerwowe do przedniej i tylnej części ciała, zazwyczaj połączone poprzecznymi spoidłami.
U wolno żyjących wirków najsilniej rozwinięte są dwa pnie położone po brzusznej stronie ciała. Występują u nich także dość dobrze wykształcone narządy zmysłów, wśród których spotykamy zarówno receptory chemiczne, dotykowe, jak i proste oczka w liczbie od jednej pary do kilkunastu. Niektóre morskie wirki mają też statocysty.
Pasożyt, w związku z prowadzonym trybem życia, mają słabo rozwinięty układ nerwowy i właściwie pozbawione są wyspecjalizowanych narządów zmysłów. Występują u nich jedynie komórki czuciowe i proste receptory chemiczne.

UKŁAD WYDALNICZY
Układ ten u płazińców ma postać kanalików rozmieszczonych w parenchymie, zakończonych komórkami o specyficznej budowie. Komórki te mają liczne gwiaździste wypustki oraz skierowane do światła kanalika ruchliwy pęczek zlepionych rzęsek przypominający płomyk świecy. Z tego powodu noszą one nazwę komórek płomykowych. Taki układ wydalniczy, zamknięty od strony jamy ciała, nazywa się układem protonefrydialnym.
Główną funkcją tego układu jest nie tyle usuwanie ubocznych produktów metabolizmu, ale osmoregulacja. Świadczy o tym m. in. brak układu wydalniczego u niektórych wirków morskich. Kanały wydalnicze większości pozostałych wirków tworzą dwa podłużne ciągi uchodzące na zewnątrz jednym lub kilkoma otworkami po grzbietowej stronie ciała. Układ wydalniczy pozostałych płazińców ma podobny plan budowy.

 

PŁAŹIŃCE (budowa zewnętrzna i powłoka ciała)

Witam!
Dziś opiszę jaką mają budowę zewnętrzną płazińce oraz ich powłokę ciała. Będę zamieszczał zdjęcia z każdym typem.

W wydłużonym ciele płazińców można już wyróżnić przód, tył oraz stronę brzuszną i grzbietową. Szczególnie silnie wydłużone są tasiemce, które dodatkowo podzielone są poprzecznie na segmenty, zwane proglotydami. Gatunki pasożytnicze mają najczęściej różnego typu urządzenia czepne zapobiegające przypadkowemu wyłkaniu z ciała żywiciela. Mogą to być przyssawki, bruzdy przylgowe lub też haki czy kolce. U przywr i tasiemców czepne znajdują się z przodu ciała.

Ciało płazińców pokryte jest jednowarstwowym nabłonkiem enktodermalnym. U wirków jest on orzęsiony, u przywr, skrzelowców i tasiemców komórki nabłonka nie mają rzęsek i zlewają się jednolitą warstwę , czyli w syncytium. Nabłonek pasożytów pokryty jest dodatkowo bezpostaciowym oskórkiem, który u przywr i tasiemców chroni zwierzę przed strawieniem przez enzymy gospodarza. Pod nabłonkiem znajdują się mięśnie gładkie pochodzenia mezodermalnego, u wirków tworzące kilka warstw, a u pasożytów zredukowane do pojedynczych włókien. Nabłonek wraz z mięśniami tworzy zewnętrzną okrywę ciała robaków, zwaną worem powłokowo-mięśniowym. Ponieważ płazińce nie mają trwałych elementów szkieletowych, to właśnie ta powłoka nadaje zwierzęciu kształt.

Wewnętrzna jama ciała pomiędzy worem powłokowo-mięśniowym a jelitem wypełniona jest luźną tkanką złożoną z różnokształtnych komórek połączonych wypustkami. Jest to prymitywna forma tkanki łącznej zwana parenchymą. Służy ona do gromadzenia substancji odżywczych i jednocześnie bierze udział w rozprowadzani ich po całym ciele.

PŁAZIŃCE (filogeneza)

PŁAZIŃCE

Typ: Płazińce (Platyhelminthes)                                    

Gromada: Wirki (Turbellaria)

Gromada: Skrzelowce (Monogenea)

Gromada: Przywry wnętrzniaki (Digenea)

Gromada: Tasiemce (Cestoda)

Płazińce, zwane też robakami płaskimi, są zwierzętami o dwubocznej symetrii i ciele spłaszczonym grzbietobrzusznie. Zbudowane są z trzech warstw komórek – ecto-, endy-, mezodermy, a ich jama ciała wypełniona jest komórką parenchymą. W ciele płazińców  można wyróżnić wyspecjalizowane narządy tworzące układy (np. pokarmowy, nerwowy).

Płazińce żyją w wodach słodkich i słonych, wiele prowadzi też pasożytniczy tryb życia.

 Filogeneza płazińców

        Takie zwierzęta jak płazińce, pozbawione trwałych elementów szkieletowych, właściwie nie zostawiły śladów swej ewolucji w materiale kopalnym. Z tego powodu w ustaleniu ich pozycji systematycznej musimy się oprzeć raczej na analizie materiału genetycznego i innych cech gatunków współczesnych. Spośród płazińców szczególnie wolno żyjące wirki wydają się bezpośrednimi potomkami najprymitywniejszych pierwoustych zwierząt tkankowych. Przypuszcza się, że przodkowie wirków mogli być podobni do planuli, dwubocznie symetrycznej larwy parzydełkowców. Możliwe też, że byli to jednocześnie przodkowie wszystkich zwierząt trójwarstwowych.

            Pozostały gromady płazińców (przywry, skrzelcowce i tasiemce), wywodzą się prawdopodobnie z pierwotnych wirków, są wyspecjalizowanymi pasożytami. Przedstawiciele tych grup wykazują wiele specyficznych cech związanych z przystosowaniami do pasożytniczego trybu życia, a ich ewolucja była związana z filogenezą żywicieli. Przypuszczalnie przejście wolno żyjących zwierząt do pasożytniczego trybu życia odbywało się stopniowo, a etapem pośrednim był komensalizm ( współbiesiadnictwo). Można sobie wyobrazić, że przodkowie pasożytów żyli w przewodach pokarmowych bądź jamach skrzelowych pierwotnych strunowców i mięczaków, żywiąc się resztkami jedzenia. Potem zaczęły ewoluować w stronę coraz ściślejszych związków z organizmem-żywicielem, powoli przekształcając się w pasożyty.

PARZYDEŁKOWCE (przegląd i znaczenie cz.2)

Witam!
Dzisiaj opiszę jakie znaczenie mają parzydełkowce w przyrodzie, jak poszczególna grupa zdobywa pożywienie, będę zamieszczał poszczególnego przedstawiciela każdej grupy.

Koralowce -  stanowią najliczniejszą grupę parzydełkowców. Są to wyłącznie morskie polipy o jamie gastralnej podzielonej licznymi przegrodami. Do jamy gastralnej koralowców prowadzi wydatna gardziel. Mogą rozmnażać się płciowo, jak i bezpłciowo. Często tworzą kolonie mające zewnętrzny szkielecik, jednak nie występuje u nich polimorfizm. Wyróżnia się wśród nich wiele mniejszych jednostek taksonomicznych, z których największe znaczenie mają dwie podgromady. Pierwszą stanowią korale sześciopromienne, u których liczba przegród w jamie gastralnej, jak i liczba czułków jest wielokrotnością sześcianu. Mogą występować w postaci pojedynczych polipów nietworzących pancerzyka, jak powszechnie znane kolorowe ukwiały, na przykład żyjący w Bałtyku ukwiał tęgo czułki. Do tej grupy zaliczamy kolonijne polipy otoczone solidną wapienna osłonką, zwane koralami madreporowymi, mającymi dziś zasadniczy udział w tworzeniu raf koralowych. Występują one głownie w strefie międzyzwrotnikowej. Nawarstwiające się przez tysiące lat szkielety tych koralowców utworzyły w niektórych rejonach olbrzymie podwodne grzbiety, z których najsłynniejsza jest Wielka Rafa koralowa u wschodnich wybrzeży Australii. Rafy są najbardziej produktywnymi i najbardziej złożonymi ekosystemami morskim i. Są wielką atrakcją turystyczną, ale mogą też stanowić zagrożenie dla żeglugi. Korale sześciopromienne często żyją w symbiozie w samożywny,mi protistami, a nawet z sinicami. Powszechnie znana jest współpraca ukwiałów i raków pustelników, będąca klasycznym przykładem protokooperacji.

Korale ośmiopromienne - maja zawsze 8 przegród w jamie gastralnej i 8 pierzastych czułków. Zazwyczaj żyją w koloniach. Ich szkielety są zbudowane z igiełek węglanowych lub substancji rogowej. Powszechnie znanym przedstawicielem tej grupy jest koral szlachetny występujący w Morz Śródziemnym. Czerwono zabarwiony, wapienny szkielecik tego korala jest używany do wyrobu ozdób, między innymi paciorków.

Kostkomeduzy - dopiero w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku awansowały do rangi gromady. Należy do niej jedynie 20 gatunków tropikalnych parzydełkowców, których niewielkie meduzy mają dzwony o bardziej sześciennym kształcie niż krążkopławy. Ich układ nerwowy i ropalia są najlepiej rozwinięte spośród wszystkich parzydełkowców. Kostkomeduzy też jako jedyne meduzy potrafią pływać, omijając przeszkody i aktywnie polować na ryby. Australijski przedstawiciel tej grupy Chironex fleckeri ma tak silne parzydełka, że jest uważany za jedno z najniebezpieczniejszych zwierząt na Ziemi, jest też przyczyną śmiertelnych wypadków kąpiących się ludzi.

PARZYDEŁKOWCE (przegląd i znaczenie cz.1)

Witam!
Dzisiaj opiszę jakie znaczenie mają parzydełkowce w przyrodzie, jak poszczególna grupa zdobywa pożywienie, będę zamieszczał poszczególnego przedstawiciela każdej grupy.


Stułbiopławy - to około 2700 gatunków, mających najczęściej niewielkie polipy bez przegród w jamie gastralnej. Często tworzą one rozbudowane kolonie, w których osobniki mogą się różnicować ze względu na pełnioną funkcję, zjawisko to nazywa się polimorfizmem. W takich wypadkach zazwyczaj możemy wyróżniać polipy odżywcze, obronne oraz rozrodcze. Ciekawym przykładem koloni stułbiopławów jest żeglarz portugalski, którego liczne polipy nie są doczepione do podłoża, ale do swoistego pęcherza pławnego będącego przekształconym polipem. Pęcherz ten unosi się na powierzchni wody i dodatkowo może pełnić funkcję żagla służącego do przemieszczania kolonii. Żeglarz ma bardzo silne parzydełka. Średniej wielkości kolonia może porazić rybę wielkości dorosłej makreli, może też być niebezpieczna dla człowieka. Meduzy stułbiopławów są zazwyczaj mniejsze od polipów i mają pierścieniowaty żagielek na brzegu dzwona.

Powszechnie znana słodkowodna stułbia pospolita w ogóle nie ma postaci meduzy, jej pojedyncze polipy mogą się rozmnażać zarówno bezpłciowo, jak i płciowo. Polipy te mają jescze jedną ciekawą właściwość - mogą się przemieszać po podłożu, pomagając sobie czułkami. Łacińska nazwa stułbi odwołuje się do jej wielkiej zdolności do regeneracji - mityczna Hydra była wielogłowym potworem, któremu odcięte głowy natychmiast odrastały.

Krążkopławy - są nieliczną grupą, bo mająca około 200 gatunków, wyłącznie morskich parzydełkowców. Ich meduzy są wyraźnie większe od niż polipy - osiągają duże rozmiary i nie mają żagielka. Ich umięśnienie i układ nerwowy są lepiej rozwinięte niż meduzy stułbiopławów. Polipy krążkopławów najczęściej są pojedyncze, niewielkie, z jamą gastralną, podzieloną czterema przegrodami. Często żyją zagrzebane w piasku na dnie morza. Przedstawicielem tej grupy jest wspomniana już chełbia modra, żyjąca w Bałtyku, a także bełtwa które rekordowe okazy miały ponad 2 m średnicy i czułki długości 70 m!

PARZYDEŁKOWCE (rozmanażanie się i cykl rozwojowy)

Witam!
Dziś opiszę jak się rozmnażają parzydełkowce, oraz wstawię tu fotografie, które ułatwią nam pojąć to.

Rozmnażanie się i cykl rozwojowy parzydełkowców
U parzydełkowców występują oba sposoby rozmnażanie - bezpłciowe i płciowe. Bezpłciowo rozmnażają się zazwyczaj polipy, a najczęstszym sposobem takiego rozrodu jest pączkowanie.
Nowy, pączkujący polip może się oderwać od macierzystego, ale bywa też, że pozostaje z nim złączony i w ten sposób tworzy się kolonia osobników. Z polipa może także wypączkować meduza, która po oderwaniu się, zaczyna prowadzić samodzielne życie w toni wodnej. Rzadziej u polipów dochodzi do podziału osobnika wzdłuż długiej osi ciała, a zupełnie wyjątkowo do podziału poprzecznego.
Specyficznym sposobem rozrodu bezpłciowego polipów jest strobilizacja. Polega ona na tym, że dojrzały polip zaczyna dzielić się poprzecznie na swego rodzaju talerzyki, które u nasady polipa są jeszcze słabo zaznaczone. Im wyżej, tym stają się wyraźniejsze, a szczytów talerzyki odrywają się i przekształcają w małe meduzy, zwane efyrami. Efyry po kilku tygodniach przekształcają się w dorosłe meduzy.

Rozmnażanie płciowe zachodzi zarówno u polipów, jak i u meduz. Gamety powstają z komórek interstycjalnych, w gonadach. Krążkopławy są rozdzielnopłciowe, a rozwój mają złożony. Występuje w nim dwubocznie symetryczna, orzęsiona larwa - planula. Niektóre gatunki, jak np. bałtycka chełbia modra, wykazują regularną przemianę pokoleń związaną ze zmiana sposobu rozmnażania.

 Polipy chełbi są niewielkie i rozmnażają się bezpłciowo przez strobilizację, meduzy zaś płciowo, tworząc planulę, z której z kolei rozwijają się bezpłciowe polipy itd. Nie można jednak porównywać tego cyklu życiowego ze zjawiskiem przemiany pokoleń u roślin i niektórych wielokomórkowych protistów, gdzie zawsze przemianie sposobu rozmnażania towarzyszy przemiana faz jądrowych - gametofit rozmnażania się płciowo i jest haploidalny, sporofit bezpłciowo i jest diploidalny. U parzydełkowców oba pokolenia - płciowa meduza i bezpłciowy polip - są diploidalne. Przemianę pokoleń parzydełkowców nazywa się metagenezą.

PARZYDEŁKOWCE (budowa cz.2 i podstawowe funkcje życiowe)

Witam!
Dziś zajmę się 2 częścią budowy parzydełkowców oraz ich proste funkcje życiowe. Będę zamieszczał zdjęcia związane z daną częścią zagadnienia.

Budowa parzydełkowców
Budowa komórkowa zarówno polipów, jak i meduz jest bardzo podobna. Podstawowym typem komórek tworzących ekto- i endodermę są komórki nabłonkowo-mięśniowe, tworzące długie wypustki plazmatyczne, zawierające kurczliwe włókienka białkowe. Włókienka te w ektodermie ułożone są wzdłuż długiej osi, w endodermie zaś okrężnie wokół ciała zwierzęcia - ich dzianie jest więc antagonistyczne, skurcz włókienek w jednej warstwie powoduje ich rozciągnięcie w drugiej.
Drugim typem komórek spotykanych w obu warstwach ciała są komórki interstycjalne. Mają one charakter embrionalny, nie są wyspecjalizowane i mogą się poruszać pomiędzy warstwami oraz przekształcać w inne typy komórek, np. w komórki rozrodcze.
Endoderma, zwana u parzydełkowców gastrodermą, oprócz komórek nabłonkowo-mięśniowych oraz interstycjalnych, zawiera też komórki gruczołowe produkujące enzymy trawienne. Większość komórek endodermy ma zdolność do fagocytozy.
W ektodermie występują ponadto specyficzne komórki parzydełkowe zawierające parzydełka, czyli knidocysty.
Parzydełka są strukturami obronni-zaczepnymi, występującymi wyłącznie omawianej grupy zwierząt. Mają kształt pęcherzyka wypełniającego prawie całą komórkę. Wewnątrz niego znajduję się długa zwinięta nić, która przy podrażnieniu zostaje z dużą siłą wyrzucona i wbija się lub oplątuje wokół ciała napastnika albo potencjalnej ofiary, jednocześnie uwalniany jest płyn o właściwościach parzących lub paraliżujących.
Oprócz komórek parzydełkowych w skład ektodermy wchodzą też komórki nabłonkowo-nerwowe. Mają one długie wyspustki plazmatyczne przebiegające w mezoglei, którymi łączą się ze sobą, tworząc jednolitą sieć oplatającą całe zwierzę. Największa koncentracja tych komórek występuje na czułkach i wokół otworu gębowego, a u meduz na brzegu parasola. Tworzą one prymitywny układ nerwowy bez wydzielonego centrum nerwowego, zwany układem rozproszonym, inaczej dyfuzyjnym. Elementem tego układu są również ropalia.

Podstawowe funkcje życiowe parzydełkowców
Lokomocja
Polipy jako formy osiadłe, nie mają na ogół zdolności lokomocyjnych, a ich poruszanie się jest ograniczone do ruchu czułków i do zwijania całego ciała w razie niebezpieczeństwa. Meduzy, jako formy pływające, mogą poruszać się ruchem odrzutowym dzięki rytmicznym skurczom dzwonu, ale nie potrafią przeciwstawić się prądowi wody. Z tego powodu są zaliczane do planktonu.
Odżywianie się
Parzydełkowce żywią sie zazwyczaj zawiesina organiczną i planktonem., ale niektóre gatunki potrafią upolować też większą zdobycz, na przykład rybę. Występuje u nich specyficzne zjawisko podwójnego trawienia. Pokarm wprowadzany jest do jamy gastralnej, gdzie rozpoczyna się pierwszy etap jeo obróbki - trawienie zewnętrzne za pomocą enzymów produkowanych przez komórki gruczołowe. Wstępnie nadtrawiony i rozdrobniony pokarm jest potem fagocytowany przez komórki gastrodermy i rozpoczyna się drugi etap - trawienie wewnętrzne.  Niestrawione resztki są usuwane na zewnątrz, z powrotem przez otwór gębowy. 

PARZYDEŁKOWCE (pochodzenie i budowa cz.1)

Witam!
Jak już pewnie zauważyliście zakończyłem podział wszystkich tkanek, zaczną się pierwsze tkankowe zwierzęta takie jak np. parzydełkowce. Dziś opisze jak one powstały i jaka jest ich budowa.

TYP: PARZYDEŁKOWCE (Cnidaria)

GROMADA: STUŁBIOPŁAWY (Hydroza)

GROMADA: KRĄŻKOPŁAWY (Scyphozoa)
GROMADA: KOSTKOMEDUZY (Cubozoa)
GROMADA: KORALOWCE (Anthozoa)


Parzydełkowce są zwierzętami żyjącymi głównie w dodatkach słonych. Ich ciało o promienistej symetrii, zbudowane jest wyłącznie z dwóch warstw komórek mających charakter tkanki nabłonkowej. Parzydełkowce mogą przybierać dwie różne formy morfologiczne-osiadłego polipa lub swobodnie pływającej meduzy. Ich nazwa związana jest z obecnością parzydełek - specyficznych struktur obronnych występujących na powierzchni ciała. Dawniej parzydełkowce były łączone z żebropławami w jedną grupę symetryczną o nazwie ,,jamochłony"

Pochodzenie parzydełkowców
 Przodkowie dzisiejszych parzydełkowców prawdopodobnie pojawili się już na początku ery paleozoicznej. istnieje przypuszczenie, że mogli się oni wywodzić ze zwierząt o symetrii dwubocznej, a promienista symetria ciała jest wyrazem późniejszym przystosowań. Od karbonu znamy już przedstawicieli wszystkich czterech współczesnych gromad, w tym kilku dziś już wymarłych grup korali. Spośród parzydełkowców największe znaczenie ekologiczne mają koralowce. Pierwsze rafy utworzone z pierwotnych koralowców pojawiły się w ordowiku i zastąpiły rafy gąbkowe. Dziś korale sześciopromienne są głównymi budowniczymi raf koralowych - największych budowli pochodzenia organicznego na Ziemi.

Budowa parzydełkowców 
Ciało jamochłonów ,zarówno polipa, jak i meduzy, ma kształt worka o ściankach zbudowanych tylko z dwóch warstw komórek odpowiadających endodermie i ektodermie gastruli. Pierwotną jamę ciała pomiędzy tymi warstwami wypełnia bezpostaciowa galaretowata mezoglea. U polipów jest jej niewiele, natomiast u meduz tworzy warstwę sporej grubości. Wnętrze worka stanowi obszerna jama gastralna,będąca odpowiednikiem prajelita. Może być ona poprzedzielana pionowymi przegrodami lub nawet przekształcić się w system kanałów rozchodzących się promieniście po ciele zwierzęcia ( tak jak u wielu meduz). Do jamy gastralnej prowadzi otwór gębowy (funkcjonalnie będący również otworem odbytowym), u polipa od górnej strony zwierzęcia , u meduzy- od spodniej. U polipó jest on okolony wieńcem czułków. U meduz natomiast czułki te znajdują się na brzegu dzwonu, zaś przy otworze gębowym znajdują się niekiedy ramiona - inaczej płaty przygębowe.
Meduzy mają dodatkowo specyficzne, złożone narządy zmysłów, zlokalizowane w regularnych odstępach na brzegu dzwonu. Są to tak zwane ciałka brzeżne - inaczej ropalia. W ich skład wchodzą najczęściej proste narządy światłoczułe - oczka - postaci skupisk komórek barwnikowych, a także prosty narząd równowagi zwany statocystą. Jest to pęcherzyk zbudowany z komórek zaopatrzonych w wici lub wypustki plazmatyczne skierowane do środka. Wewnątrz znajduje się grudka węglanu wapnia - statolit - który uciska określone wypustki komórkowe w zależności od położenia zwierzęcia względem źródła przyciągania grawitacyjnego, czyli  środka Ziemi.Dzięki temu meduza orientuje się, czy płynie w normalnej pozycji, a więc otworem gębowym do dołu, czy na przykład bokiem lub nawet na wznak i odpowiednio reaguje ruchami dzwonu, dążąc do wyrównania swego położenia. (cz.1)

TKANKA NERWOWA I GLEJOWA

Tkanka nerwowa - utworzona przez neurony (komórki nerwowe) i komórki glejowe, tworzy układ nerwowy. Odbiera, przekazuje i reaguje na bodźce pochodzące ze środowiska zewnętrznego, jak na przykład dotyk, temperatura czy światło. Przewodzi impulsy z neuronu do efektorów, od receptorów, przetwarza impulsy w adekwatne odpowiedzi, przewodzi impulsy z neuronu do innego neuronu, wytwarza substancje przekaźnikowe. Komórki nerwowe umożliwiają organizmowi normalne funkcjonowanie w danym środowisku, adekwatną odpowiedź w zależności od sytuacji w środowisku zarówno wewnętrznym jak i zewnętrznym. Neurony stale rejestrują się, analizują informacje o stanie wewnętrznym organizmu jak i zewnętrznym stanie otoczenia, przez co przygotowują organizm do adekwatnej reakcji. Do neuronów należy również koordynacja aktywności intelektualnej, świadomości, podświadomości, aktywności ruchowej czy też czynności gruczołów dokrewnych.
Tkanka nerwowa ma bardzo słabe możliwości regeneracyjne, jest też szczególnie wrażliwa na brak tlenu.
Złożona jest z licznych komórek nerwowych - neuronów. Składają się one z ciała komórki zawierającego jądro. Od tego ciała odchodzą krótkie wypustki zwane dendrytami oraz najczęściej jedna, długa i rozgałęziona na końcu wypustka - neuryt. Mogą go otaczać osłonki mielinowe. Dendryty odbierają bodźce i przekazują je do ciała komórki nerwowej, a stąd przez neuryt informacja trafia do następnej komórki nerwowej. Dzięki dendrytom i neurytom komórki nerwowe mogą spełniać swoje funkcje, czyli odbierać i przekazywać bodźce ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego do centralnego układu nerwowego - mózgu i rdzenia kręgowego. Centralny układ nerwowy, od którego odchodzą liczne włókna nerwowe pełni nadrzędną funkcję w stosunku do innych układów i całego organizmu. Układ nerwowy scala, kontroluje wszystkie czynności życiowe i funkcjonowanie żywego organizmu.
Narządami zbudowanymi z tkanki nerwowej są: ośrodkowy układ nerwowy, mózg, rdzeń kręgowy, obwodowy układ nerwowy.
W skład komórki nerwowej wchodzą: ciało komórki z jądrem komórkowym i neurofibrylami liczne dendryty, neuryt (akson).

 Tkanka glejowa, specjalna tkanka zwierzęca powstała z mezodermy (listki zarodkowe), zbudowana z nienerwowych komórek gwiaździstych, otaczających akson wewnątrz ośrodkowego układu nerwowego.
Jej funkcją jest przede wszystkim ochrona tkanki nerwowej i zaopatrywanie jej w substancje odżywcze (np. glukozę). Nowotworami wywodzącymi się z tkanki glejowej są glejaki.
W zależności od wielkości komórek glejowych, ich pochodzenia i charakteru wypustek nerwowych rozróżniamy następujące rodzaje tkanki glejowej:
1. glej wielokomórkowy - zbudowany z astrocytów - dużych komórek gwieździstych - które pełnią funkcje podporowe i pośredniczą w odżywianiu komórek i włókien nerwowych,
2.glej drobno komórkowy, którego komórki mają zdolność poruszania się i fagocytozy, co pozwala na pełnienie funkcji regeneracyjnej,
3. glej skąpo komórkowy - pełni rolę odżywczą w stosunku do komórek nerwowych, buduje osłonkę mielinową włókien nerwowych,
4. glej nabłonkowy - zbudowany jest z komórek wyścielających korę mózgową od wewnątrz.

 

TKANKA MIĘŚNIOWA (poprzecznie prążkowana serca i gładka)

Serce - jest to bardzo sprawna pompa mięśniowa, dzięki niemu organizm może sprawnie transportować różnego rodzaju substancje do wszystkich części ciała. Mięsień sercowy powinien więc wykonywać stosunkowo szybkie skurcze, być małóo podatnym na znużenie, lecz niekoniecznie charakteryzować się wielką siłą. Ponadto budowa serca powinna umożliwiać kurczenie się we wszystkich trzech wymiarach.
Podstawową jednostką tkanki sercowej kręgowców jest jednojądrzasta komórka, która wykazuje poprzeczne prążkownai. Włókna mięśniowe serca można dość łatwo rozpoznać, ponierważ są widlasto rozgałeżione. Dżieki temu łączące się ze sobą włókna tworzą przestrzeną sieć, w której skurcz elementów prowadzi do zmniejwszenia objętości jam serca. Miejsca połączeń międzykomórkowych widoczne są na preparatach jako ciemniejsze linie i nazwane zostały wstawkami. W przestrzeniach sieci włókien występują liczne naczynia krwionośne. Skurcze serca są niezależne od naszej woli, chociaż pośrednio możemy na nie wpływać.

Tkanka mięśniowa gładka -  współtworzy wór powłokowo-mięśniowy i ściany narządów wewnętrznych płażińców, nicieni i pierścienic. U tych bezkręgowćów jest więc ona zwiążana z lokomocją. kanka ta nie występuje u stawonogów. Z kolei u kręgowców mięśnie gładkie nie spełniają funkcji lokomocyjnych. Tkanka ta u tych zwierząt współtworzy ściany narządów wenętrznych: przewodu pokarmowego, naczyń krwionośnych, limfatycznych i narżądów moczopłciowych, występuje też w skórze. Włokna mięśniowe gładkie skupiają się najczęściej w pasma bądź w błony mięśniowe. W mięśniach gładkich duża szybkość i siłą skurczu nie są ważne, wręcz mogłybyć szkodliwe. Znacznie istotniejsza jest odporność na znużenie, czyli zdolność do pozostawnia w długo trwałym skurczu, nawet w warunkach niedoboru tlenu.
Tkanka mięśniowa gładka kręgowców zbudowana jest z jednojądzrzastych komórek wrzecionowatych kształtu. Centralną część każdej z nich zajmuje cylindryczne jądro, cytoplazmę zaśwypełniają liczne mikrofibryle. Jednakże ilość białek kurczliwych jest kilkakrotnie mniejsza niż we włóknach poprzecznie prążkowanych, a do tego ułóżenie filamentów jest nieregularne.
Nikomu nie udało się świadomie nakazać skurczu, na przykład jelita cienkiego albo żyły głównej górnej. Można stąd wyprowadzić prosty wniosek, że skurcz mięśni gładkich jest niezależny od naszej woli.

TKANKA MIĘŚNIOWA (poprzecznie prążkowana szkieletowa)

Witam!
Dziś będę starał się opisać cechy charakterystyczne dla tkanki mięśniowej oraz tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną szkieletową. Będę zamieszczał zdjęcia związane z poszczególną tkanką.

TKANKĘ MIĘŚNIOWĄ DZIELIMY NA:
- POPRZECZNIE PRĄŻKOWANĄ SZKIELETOWĄ
- POPRZECZNIE PRĄŻKOWANĄ SERCA
- GŁADKĄ

TKANKA MIĘŚNIOWA
Cechy charakterystyczne:
1.Zdolność jej komórek do aktywnego kurczenia się,
2.powstaje głównie z mezodermy,
3.Tylko mięśnie gładkie gruczołów potowych i mięsień rzęskowy źrenicy pochodzą z ektodermy,
4.Podstawowa jednostka tej tkanki to włókna mięśniowe.
5.Wysoka efektywność ruchu w mięśniach jest możliwa między innymi dzięki ścisłemu ułożeniu włókien mięśniowych, pomiędzy którymi ni ma istoty międzykomórkowej,


Włókna mięśniowe - tak określa się w mięśniu zarówno pojedyncza komórkę mięśniowa gładką, jak i wielojądrzaste włókno mięśnia poprzecznie prążkowanego szkieletowego.W cytoplazmie włókien mięśniowych zauważono szczególnie dużą koncentrację białek kurczliwych, które tworzą minipałeczki, czyli filamenty. Wyróżniamy dwa rodzaje filamentów: cienkie, w których skład wchodzi głównie białko o nazwie aktyna, oraz grube, w skład których wchodzi białko - miozyna.
Filamenty zorganizowane są w jednostki wyższego rzędu - miofibryle. W miofibrylach włókien poprzecznie prążkowanych układ filamentów cienkich i grubych jest bardzo regularny - zebrane są pęczki, w których elementy częściowo na siebie zachodzą.
Obserwacja mikroskopowa i badania biochemiczne wykazały, że prążki jasne zawierają fibryle aktynowe, a w prążkach ciemnych najwięcej jest fibryli miozynowych.

Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa - buduję aktywną część układu ruchu kręgowców, włókna poprzecznie prążkowane szkieletowe kształtem przypominają wydłużone walce, włókna w mięśniu ułożone są równolegle do siebie, co zwiększa siłę skurczu. Ich wnętrze wypełnione jest głównie pęczkami miofibryli, pęczki otoczone śą rozbudowanymi błonami siateczki śródplazmatycznej , pomiędzy pęcherzyki siateczki wnikają kanaliki, łączące z błoną komórkową włókna. Takie rozwiązanie zapewnia połączenie wewnętrznego systemu błoniastego z błoną komórkową i umożliwia szybkie rozprzestrzenianie bodźca skurczowego we włóknie.  Spłaszczone jądra komórkowe, których liczba może dochodzić do kilkuset w jednym włóknie, znajdują się obrzeżach komórki. Mięśnie dokonują zmiany energii chemicznej na pracę mechaniczną. Największe ilości energii zużywają mięśnie szkieletowe i dlatego ich włókna zawsze zawierają znaczną ilość mitochondriów.  Ponadto, ze względu na duże zapotrzebowanie tlenowe i intensywną przemianę materii, mięśnie szkieletowe są bardzo dobrze ukrwione i unerwione, ich skurcz zależy od naszej woli.