wtorek, 17 kwietnia 2012

PARZYDEŁKOWCE (budowa cz.2 i podstawowe funkcje życiowe)

Witam!
Dziś zajmę się 2 częścią budowy parzydełkowców oraz ich proste funkcje życiowe. Będę zamieszczał zdjęcia związane z daną częścią zagadnienia.

Budowa parzydełkowców
Budowa komórkowa zarówno polipów, jak i meduz jest bardzo podobna. Podstawowym typem komórek tworzących ekto- i endodermę są komórki nabłonkowo-mięśniowe, tworzące długie wypustki plazmatyczne, zawierające kurczliwe włókienka białkowe. Włókienka te w ektodermie ułożone są wzdłuż długiej osi, w endodermie zaś okrężnie wokół ciała zwierzęcia - ich dzianie jest więc antagonistyczne, skurcz włókienek w jednej warstwie powoduje ich rozciągnięcie w drugiej.
Drugim typem komórek spotykanych w obu warstwach ciała są komórki interstycjalne. Mają one charakter embrionalny, nie są wyspecjalizowane i mogą się poruszać pomiędzy warstwami oraz przekształcać w inne typy komórek, np. w komórki rozrodcze.
Endoderma, zwana u parzydełkowców gastrodermą, oprócz komórek nabłonkowo-mięśniowych oraz interstycjalnych, zawiera też komórki gruczołowe produkujące enzymy trawienne. Większość komórek endodermy ma zdolność do fagocytozy.
W ektodermie występują ponadto specyficzne komórki parzydełkowe zawierające parzydełka, czyli knidocysty.
Parzydełka są strukturami obronni-zaczepnymi, występującymi wyłącznie omawianej grupy zwierząt. Mają kształt pęcherzyka wypełniającego prawie całą komórkę. Wewnątrz niego znajduję się długa zwinięta nić, która przy podrażnieniu zostaje z dużą siłą wyrzucona i wbija się lub oplątuje wokół ciała napastnika albo potencjalnej ofiary, jednocześnie uwalniany jest płyn o właściwościach parzących lub paraliżujących.
Oprócz komórek parzydełkowych w skład ektodermy wchodzą też komórki nabłonkowo-nerwowe. Mają one długie wyspustki plazmatyczne przebiegające w mezoglei, którymi łączą się ze sobą, tworząc jednolitą sieć oplatającą całe zwierzę. Największa koncentracja tych komórek występuje na czułkach i wokół otworu gębowego, a u meduz na brzegu parasola. Tworzą one prymitywny układ nerwowy bez wydzielonego centrum nerwowego, zwany układem rozproszonym, inaczej dyfuzyjnym. Elementem tego układu są również ropalia.

Podstawowe funkcje życiowe parzydełkowców
Lokomocja
Polipy jako formy osiadłe, nie mają na ogół zdolności lokomocyjnych, a ich poruszanie się jest ograniczone do ruchu czułków i do zwijania całego ciała w razie niebezpieczeństwa. Meduzy, jako formy pływające, mogą poruszać się ruchem odrzutowym dzięki rytmicznym skurczom dzwonu, ale nie potrafią przeciwstawić się prądowi wody. Z tego powodu są zaliczane do planktonu.
Odżywianie się
Parzydełkowce żywią sie zazwyczaj zawiesina organiczną i planktonem., ale niektóre gatunki potrafią upolować też większą zdobycz, na przykład rybę. Występuje u nich specyficzne zjawisko podwójnego trawienia. Pokarm wprowadzany jest do jamy gastralnej, gdzie rozpoczyna się pierwszy etap jeo obróbki - trawienie zewnętrzne za pomocą enzymów produkowanych przez komórki gruczołowe. Wstępnie nadtrawiony i rozdrobniony pokarm jest potem fagocytowany przez komórki gastrodermy i rozpoczyna się drugi etap - trawienie wewnętrzne.  Niestrawione resztki są usuwane na zewnątrz, z powrotem przez otwór gębowy. 

3 komentarze: